Leende, de sgônste plats

Leende

Op de weg naar het Zuiden kun je niet om Leende heen. Dit gemoedelijke Brabantse dorpje zit vol leven én heeft een gigantische groene achtertuin: Het Leenderbos.

In het hart van het dorp staat de imposante kerk met haar gigantische toren, decimeters dikke muren en bolvormige spits: de ‘Lindse blaos’. Een duidelijk en blijvend herkenningspunt voor iedereen die Leende ooit heeft bezocht.

Onder de toren bruist het verenigingsleven met vele sportieve, culturele en muzikale activiteiten. De jaarkalender is goed gevuld met evenementen variërend van concours hippique tot openluchttheater, jaarmarkt en kermis. Verspreid over het dorp vind je cafés en restaurants met gezellige terrasjes. Wie niet meer naar huis wil, kan overnachten in hotels en B&B’s.


Qua grondoppervlak bestaat Leende voor het overgrote deel uit natuur en landerijen. Het Leenderbos maakt deel uit van Natuurgrenspark De Groote Heide, dat zich uitstrekt van Eindhoven tot over de Belgische grens. Hier kun je eindeloos fietsen, wandelen of paardrijden.

Geniet van de rijke variatie aan loof- en naaldbossen, vennen en heide. Achter iedere bocht schuilt weer een ander vergezicht. Uiteraard is er volop gelegenheid om even uit te rusten; in stilte op een bankje of in goed gezelschap op een van de vele terrasjes.

Bezoek Leende per fiets of te voet. Geniet van gastvrijheid en vertier te midden van eindeloos groen.

D’n Lindse Blaos

In het midden van Leende staat de prachtige gotische kruisbasiliek St. Petrus Bandenkerk met de bijzondere knoptoren.

De kerk stamt uit de vijftiende eeuw. De toren is bekroond met een blaasvormige bol - de ‘blaos’ - en draagt vier klokken. In de kerk staat een orgel van de Mechelse orgelbouwer Loret. Een rondleiding in de kerktoren is mogelijk.

St. Petrus' Bandenkerk
Dorpstraat 50
Leende

Oude brouwerij

’t Brouwershuis in Leende opende in 1815 zijn deuren als bierbrouwerij. Ruim een eeuw lang werd hier bier gemaakt. Nu is het pand in gebruik als horecagelegenheid met een toeristeninformatie. Zowel binnen als buiten snuif je de sfeer op van lang vervlogen tijden. Beslist een fijne plek om eens beter te bekijken onder het genot van een lokaal gebrouwen biertje.

‘t Brouwershuis
Oostrikkerdijk 1
Leende

Meer over 't Brouwershuis

Een souvenir uit de ijstijd

Een pingo is een bolvormige heuvel, die ontstaat in een gebied met permafrost. Door het uitzetten van het bevroren grondwater, wordt de bovenlaag van de heuvel opgetild. 

De grondlaag scheurt en het ijs eronder gaat dooien. De heuvel stort in en er ontstaat een soort krater die zich met water kan vullen. Op deze manier ontstaat een ringven.

Het Klein Hasselven in het Leenderbos is zo’n pingoruïne. In het midden van het ven ligt een eiland van levend hoogveen. Eromheen een smalle ring van water. Een bijzonder natuurfenomeen dat je toch echt eens met eigen ogen moet gaan bekijken!


Klein Hasselven
Leenderbos

Zo gaan de wieken…

In 1940 werd de standerdmolen van Leende door een heftige storm vernield. Eind jaren tachtig werd er een nieuwe molen gebouwd naar het voorbeeld van de oude, maar dan een slagje kleiner. Hiervoor werden oude technieken en traditioneel gereedschap gebruikt. Ook konden veel onderdelen van de oude molen worden hergebruikt. In 2012 werd de molen ingezegend en sinds vorig jaar kan er ook daadwerkelijk gemalen worden.


Standerdmolen
Kapelstraat
Leende

Vers gebrouwen gerstenat

De Achelse Kluis ligt op de grens tussen het Belgische Hamont-Achel en het Nederlandse Leende in een ruim natuurgebied van akkers, bossen en heide. Het gebied wordt doorsneden door de Warmbeek, zoals ze in België zeggen of de Tongelreep, wat de Nederlandse benaming is voor deze rivier.


De Achelse kluis
De Kluis 1
Hamont-Achel (Belgie)


Meer over de Achelse Kluis

Het Leenderbos


Het Leenderbos is een prachtig bosgebied in Heeze-Leende, Noord-Brabant, Nederland. Het bos strekt zich uit over 2.400 hectare en maakt deel uit van het natuurgebied De Groote Heide. Het bos heeft diverse landschappen, zoals naaldbossen, loofbossen, heidevelden en vennen. Bezoekers kunnen genieten van wandel- en fietspaden, speelweides en picknickplaatsen. Het bos biedt educatieve mogelijkheden en is de thuisbasis van diverse dieren, zoals edelherten, reeën, vossen en vogels. Het Leenderbos is een populaire bestemming voor natuurliefhebbers en biedt een serene en inspirerende ervaring in de ongerepte natuur.

Meer over het Leenderbos

Een Lokale Lindse Lekkernij

De Brokmop, een kubusvormig anijsgebak uit Leende. Dit unieke lekkernij wordt volgens een geheim recept gebakken door lokale bakkers, een traditie die teruggaat tot voor WO II. Het hoogtepunt van de Brokmop-ervaring is de folkloristische jaarmarkt, ook wel Lind Mèrt genoemd, tijdens halfvasten, waar het gebak exclusief wordt verkocht door de plaatselijke bakker. De oorsprong gaat terug tot bakker Piet van de Ven in 1657 en het geheime recept is van generatie op generatie doorgegeven. Hoewel het originele recept niet bekend is, proberen veel Leendenaren het zelf te bakken. In 2008 werd een vloeibare variant, Brokmöpke, ontwikkeld als anijslikeur, die helaas niet meer tijdens jaarmarkten wordt verkocht, maar wel verkrijgbaar is bij lokale slijterijen. Ontdek de zoete geheimen van Leende door deze unieke lekkernij te proeven.

Zelf een brokmok maken?

De vergeten vliegtuigdroom van Leende

Het verhaal begon allemaal met Harry van Kuyk, een visionaire ondernemer die na de bevrijding van Nederland in 1945 de droom koesterde om een vliegtuigfabriek te starten.

Het begon als een gedurfd idee in 1941, terwijl Harry naar de condensstrepen van geallieerde vliegtuigen tuurde, maar het eindigde met een opmerkelijk hoofdstuk in de geschiedenis van Leende.

In de zomer van 1942 begon Harry in het geheim met het ontwerpen en bouwen van vliegtuigen op een terrein aan de weg van Eindhoven naar Weert. Dit vliegveld, dat hij tot "Haviksoord" doopte, werd aangelegd onder het mom van "ontginning". Na de bevrijding in 1945 werd het vliegveld actief gebruikt.

In 1945 onthulden Harry en zijn zoon Joos hun plannen voor de vliegtuigfabriek en begonnen met de bouw van zweefvliegtuigen. Het terrein diende als een primitieve noodfabriek, maar de elektriciteit moest met een dieselgenerator worden opgewekt. Van 8 tot 15 september 1945 organiseerden ze zelfs het eerste Nationale Zweefvliegkamp na de bevrijding, waar Frits Philips de opening verrichtte.

Ondanks hun inspanningen kregen Harry van Kuyk en zijn zoon geen medewerking van de Nederlandse overheid voor de seriefabricage van vliegtuigen. In 1946 verhuisden ze naar Papendrecht bij Dordrecht om samen te werken met de vliegtuigfabriek "Aviolande". De droom van een lokale vliegtuigindustrie in Leende ging in rook op.

Het terrein van Haviksoord kreeg in 1975 een nieuwe bestemming als golfbaan. Het verhaal van de vliegtuigbouw en zweefvliegclub in Leende vervaagde met de tijd, maar het blijft een intrigerend en vergeten hoofdstuk in de lokale geschiedenis van Leende.

Meer lezen over vliegveld Haviksoord

De pest in Leende

In de kanalen van Leende zijn er talloze verhalen van rampspoed die de gemeenschap hebben getroffen. Temidden van krijgsverhalen en andere historische verslagen staat de pesttijd van 1637 prominent, een donkere periode die diepe littekens naliet. Deze plaag, voorgesteld als een huiveringwekkende jonkvrouw gehuld in een doods gewaad, trok door Europa en bereikte ook Leende. De pest, oorspronkelijk uit Afrika afkomstig, brak hevig uit in 1637, vooral in Antwerpen.

Volgens de kronieken van pastoor Jacob Joan van den Broucke, die Leende 47 jaar lang diende, werd de stad dat jaar zwaar getroffen. De pest eiste 366 levens en dwong de inwoners tot wanhoop. In een poging de ziekte te ontvluchten, vluchtten de Leendenaren naar moerassige gebieden langs de rivier "de Aa", die bekend werden als "Pestvelden". Zelfs ten noorden van Leende, in de "Ziggen", zou een vergelijkbare schuilplaats hebben bestaan.

In de nasleep van deze tragedie ontstonden opvallende namen op oude veldkaarten, zoals "lijkweg" of "lijkstraat", vermoedelijk gebruikt voor het transport van de doden om besmetting te voorkomen. De "lijkstraat" van Leende naar Strijp verdween echter bij de ruilverkaveling in 1960.

De pastoor, beschreven in de archieven van Leende, raadde aan om de lucht te zuiveren en de lijken diep te begraven. De bevolking nam voorzorgsmaatregelen, gebruikte geurende zakjes en vermeed bedorven lucht. Het eten van droge, scherpe voedingsmiddelen werd aanbevolen en men benadrukte het belang van lichaamsbeweging zonder overdreven vermoeidheid.

Ondanks deze maatregelen werd de pest nog steeds een angstaanjagende realiteit, met symptomen als rillingen, galbraken, interne spasmen en overmatig zweten met koude ledematen. De pastoor benadrukte echter dat men niet moest wanhopen, want zelfs heiligen waren aan de pest gestorven.

De overleveringen van deze donkere periode, inclusief de vlucht naar "Pestvelden", zijn tot op heden bewaard gebleven. 

Lees meer over de pest in Leende